Ang wikang Bikolano ang ginagamit ng mga taong naninirahan sa mga probinsya na matatagpuan sa tangway ng Bikol at nagsisilbi bilang Lingua Franca o pangunahing wika ng rehiyon. Ang Bikol ay binubuo ng mga lalawigan ng Camarines Norte, Camarines Sur, Albay, Sorsogon, Catanduanes at Masbate. Ang mga mamamayan dito ay nagsasalita ng Bikol ngunit iba’t iba ang uri ng wikang bikolano ang ginagamit nila. Sa Camarines Norte at Camarines Sur, Bikol na may halong tagalog ang sinasalita nila. Ang Bikol na hawig sa Cebuano naman ay sinasalita ng mga taga Masbate at ang mga lalawigan na malapit sa kanlurang Bisaya ay may halong Hiligaynon. Iba rin ang Bikol ng Sorsogon, Catanduanes, at Albay dahil ang kanilang ginagamit ay Bikol Naga kung saan ito ay walang halo na ibang wika. Bagama’t iba’t iba uri ng wikang Bicolano na ginagamit nila, ito ay nagsilbi parin bilang kanilang identidad upang sila ay magkaintindihan, magkaisa, at mapanatili ang kaayusan at kapayapaan ng kanilang lugar.
Ginagamit din nila ang Wikang Bicolano bilang midyum sa pagtuturo sa paaralan, sa pagpapahayag ng salita ng Diyos sa simbahan, at sa iba’t iba pang okasyon.
Saang lugar ka man magpunta sa probinsya ng Bikol, mapasyudad, baryo, bundok o isla man ay wikang Bicolano ang kanilang ginagamit sa pakikipagkomunikasyon. Naipakita ng mga Bicolano ang tatag ng kanilang wika dahil binibigyan nila itong pansin at halaga na isa sa mga dahilan ng kanilang pagkakabuklod-buklod.
Ang kanilang mga akda ay isinusulat nila sa wikang Bikolano gaya ng “Daraga Magayon” at “Sarrong Banggi”, na naging sikat at isinalin sa tagalog na ibig sabihin ay Dalagang Maganda at Isang Gabi.
Paraan ng Pagbibilang
- Ang paraan ng pagbibilang ng mga Bicolano ay mula sa mga Espanyol na sumakop sa ating bansa noon.
1-Saro
2-Duwa
3-tulo
4-Upat
5-Lima
6-Anom
7-Pito
8-Walo
9-Siyam
10-Sampulo
11- Once
12- Dose
13- trece
14-Katorse
15- Quince
16- Dies y seis
17- Dies y siete
18- dies y otso
19- dies y nueve
20- Veinte
Halimbawa ng mga Pangungusap sa Wikang Bicolano:
Mahal Kita- Inmomootan ta ikaw
Asan ka?- Hain ka?
Umalis ka dito- Humali ka didi
Saan ka nagaaral?- Diin ka nagiiskwela
Magandang Umaga/Magandang Hapon- Marahay na Adlaw
Ang Pangalan ko ay Clea- An ngaran ko’y Clea
Ang Ganda Mo- Kagayon Mo
Kelan ka aalis?- Sano ka mahali?
Halimbawa ng mga Salita sa Wikang Bicolano:
Please- Tabi
Opo- Mao
Hindi- Dire
Wala- Wara
Mahal- Inmomootan
Matalino-Listo/Mayad
Pangalan- Pangaran
Araw- Adlaw
Umaga- Aga
Gabi-Banggi
Hating-gabi-Katutnga
Pusa-Kuting
Aso-Ayam
Langgam-Kutitob
Pagkain-Pagkaon
Tubig-Tubi
BICOL, PHILIPPINES 